EGIPSKIE PIRAMIDY

„Czas jest wyzwaniem dla wielu rzeczy, ale piramidy są wyzwaniem dla czasu” – tak brzmi znane arabskie przysłowie.

Piramidy egipskie od zawsze fascynowały ludzi. Wzbudzały podziw swoją wielkością i doskonałością. Niszczone przez wiatr, wilgoć i burze piaskowe, przetrwały tysiące lat. Stały się symbolem wymarłej cywilizacji – symbolem boskości faraona.

Jadąc do Egiptu, każdy zapewne chce najpierw zobaczyć te fascynujące budowle; „nasycić się ich wielkością”. Co jest tak wspaniałego w egipskich piramidach, że od zawsze przyciągały ludzi?

PIRAMIDY – OGÓLNIE

Piramidy egipskie, jak sugerują archeologiczne oraz pisane dowody, były pomnikami zmarłych, lecz niekoniecznie grzebano w nich faraonów. Jedną z funkcji piramid, a także innych grobowców, było stworzenie domu dla Ka, czyli duszy, która, jak wierzyli starożytni Egipcjanie, nadal żyje po śmierci człowieka.

Od okresu predynastycznego grób królewski był ściśle związany z potwierdzeniem władzy ziemskiej i jej uzewnętrznieniem.

Od czasów III dynastii stał się także symbolem boskości faraona, jego niebiańskiego przetrwania i przezwyciężającej śmierć władzy. Żeby wyrazić te nowe idee filozoficzne i religijne, Imhotep, wielki kanclerz i architekt faraona Dżesera (2670 – 2650 p.n.e.), zaprojektował najpierw mastabę, którą następnie postanowił wznieść wyżej, za pomocą kolejnych, malejących mastab: w ten sposób powstała Piramida Schodkowa w Sakkarze, symbol drabiny wznoszącej się do nieba, aby umożliwić faraonowi zmartwychwstanie.

W ciągu czterdziestu lat, między rokiem 2670 a 2630 p.n.e., pomysł budowy piramid upowszechnił się; zbudowano ich aż jedenaście. Pierwsze piramidy to seria zmniejszających się platform, tworzących gigantyczne schody, po których faraon miał się wspiąć do boga słońca – Re. Późniejsze mają już boki gładkie, tworząc rampę wiodącą faraona do nieba.

JAK BUDOWANO PIRAMIDĘ?

Budowa piramidy była niesłychanie wielkim i drogim przedsięwzięciem. Wymagało to wielkich umiejętności i ogromnej pracy wielu tysięcy ludzi. Astronomowie badali gwiazdy, aby określić najlepsze położenie budowli, matematycy i architekci kreślili plany, kamieniarze ciosali skalne bloki, a nadzorcy organizowali pracę robotników.

Podstawą piramidy był kwadrat; cztery boki miały prawie identyczne długości. Najpierw wznoszono rdzeń piramidy, potem wciągano po rampach bloki tworzące lico. Układano je od góry w dół.

Kamienne bloki trzeba było przewieść barkami na miejsce, z oddalonych dziesiątki kilometrów kamieniołomów; następnie bloki należało odpowiednio wygładzić i przewieźć je na miejsce budowy.

Twoja wyszukiwarka

Jeden taki blok ważył tyle, co dorosły hipopotam, czyli ok. 2 tony; robotnicy przeciągali je po gładkich drewnianych rolkach pokrytych śliskim szlamem i usypanej z ziemi rampie, wiodącej w górę piramidy. W czasie przeciągania zdarzało się, że blok przygniótł nogę lub rękę jednego z robotników. Dla robotnika kończyło się to bolesną amputacją danej kończyny.

Wnętrze piramidy wypełnione było rozmaitymi (zawiłymi) korytarzami, pięknie zdobionymi galeriami i komorami grobowymi.

Trudno jest dziś nam zrozumieć, w jaki sposób prawie trzy miliony metrów sześciennych bloków kamiennych, wyniesiono na wysokość prawie stu kilkudziesięciu metrów i dokładnie ułożono, w czasach, kiedy nie znano jeszcze żelaza ani koła, a tym bardziej kołowrotka i wielokrążka?

Przez kilkanaście lat ci wszyscy ludzie pracowali przy tworzeniu wielkiego dzieła, wierząc, że ta praca daje im udział w życiu wiecznym faraona. W tym czasie wielu robotników strzaskało sobie kości lub poniosło śmierć, spadając z dużej wysokości.

EWOLUCJA PIRAMID

Ostateczny wygląd pomników nagrobnych w starożytnym Egipcie był rezultatem wielowiekowej ewolucji: od prostej mastaby do idealnej geometrii piramid w Gizie.

Rodzaje piramid:

Mastaba – jest to najstarszy typ monumentalnych nagrobków w starożytnym Egipcie. Budowa ma jedną kondygnację, a jej zewnętrzne ściany są lekko nachylone.

Piramida schodkowa – szereg malejących, nakładających się na siebie mastab. Taką piramidą schodkową jest piramida faraona Dżesera w Sakkarze o wysokości 60 metrów i podstawie 121 na 109 metrów.

Piramida łamana – takim typem piramidy jest piramida króla Snofru w Dahszur. Kąt nachylenia krawędzi do podstawy zależy od „piętra” piramidy i wynosi 54°27’ w części dolnej i 43°22’ w części górnej. Budowla ma podstawę o wymiarach 188 na 188 metrów i 97 metrów wysokości.

Piramida właściwa (klasyczna) – ostateczną formę idealnego ostrosłupa osiągnęła piramida Cheopsa, największa z trzech piramid w Gizie. Ma podstawę o wymiarach 230 na 230 metrów i jest wysoka na 146 metrów.

Technologia budowy:

Rampa spiralna – ta hipoteza zakłada istnienie jednej rampy, szerokiej na 15 m, z 5 do 7,5 procentowym spadkiem, która jak spirala oplata całą piramidę. Zastrzeżenie: jak budowniczowie rozwiązywali problem zakrętów, szczególnie blisko szczytu?

Rampa zygzakowata – z każdej strony piramidy, aż do szczytu, zygzakiem wznosi się rampa. Zastrzeżenie: niewielki kąt nachylenia być może sprzyja licowaniu, ale budowa jest niemożliwa.

Rampa prostopadła – ta hipoteza sugeruje, że istniała rampa prostopadła do budowli, wydłużająca się w miarę wznoszenia się piramidy. Zastrzeżenie: aby osiągnąć szczyt piramidy Cheopsa, przy stałym nachyleniu 10-12 stopni, rampa musiałaby mieć długość ponad półtora kilometra.

Archeolodzy wciąż nie potrafią jednoznacznie stwierdzić, w jaki sposób starożytni Egipcjanie budowali piramidy. Jak widać - formułowane są bardzo różne hipotezy.

Jeden z cudów świata

W całym Egipcie zbudowano łącznie 11 piramid. Najbardziej znane to: piramida Mykerinosa, piramida Chefrena oraz Wielka Piramida (Cheopsa) - w Gizie. Są one jednym i jedynym zachowanym cudem z „7-siedmiu Cudów Świata”.

Trzy wielkie piramidy w Gizie zostały wzniesione za czasów czwartej dynastii (2575-2465 r. p.n.e.). Największa z nich, grobowiec faraona Cheopsa (Chufu), powstała jako pierwsza. Piramida stojąca pośrodku, zbudowana jako druga, jest nieco mniejsza i należy do syna Cheopsa, Chefrena (Chafra). Trzecia, znacznie mniejsza, jest piramidą faraona Mykerinosa (Menkaura), wnuka Cheopsa.

Napisy w piramidach świadczą, że Egipcjanie łączyli swoich bogów z gwiazdami i planetami. Niektórzy uczeni sądzą, że układ trzech wielkich piramid w Gizie odzwierciedla położenie trzech środkowych gwiazd w konstelacji Oriona. Trzecia, najmniejsza piramida jest nieco odchylona od linii dwóch pierwszych, tak jak najmniejsza gwiazda w pasie Oriona. Właśnie w tym celu wybudowano szyby w piramidach, aby dusza zmarłego faraona mogła iść prosto do gwiazdozbioru Oriona, gdzie miał mieszkać bóg zaświatów – Ozyrys.

Piramida Mykerinosa – najmniejsza z zespołu zabytków w Gizie (ma tylko 66 metrów wysokości, a podstawę 108 na 108 metrów), zachowała oryginalną okładzinę z granitu, mimo zmian i zniszczeń.

Piramida Chefrena – była zbudowana w roku 2520 p.n.e. Ma wysokość 136 metrów (początkowo liczyła 143 metry), a podstawę 210 na 210 metrów. Na jej wierzchołku zachowały się resztki oryginalnej okładziny z białego wapienia z Tury.

Wielka Piramida – piramida Cheopsa, drugiego faraona z IV dynastii, wybudowana około roku 2550 p.n.e. Do budowy użyto prawie dwóch i pół miliona bloków skalnych, z których każdy warzył średnio 2,5 tony. Jest o kilka metrów wyższa od piramidy Chefrena. Kamienne bloki pasują do siebie tak ściśle, że w szczeliny nie można wsunąć nawet włosa. Inną ciekawostką, dotyczącą Wielkiej Piramidy jest to, że nie znaleziono w niej żadnego ciała (mumii) faraona, lecz pusty sarkofag, i jakichkolwiek zapisków, wskazujących na to, że ta piramida należała do Cheopsa.

Dzisiejsi turyści zwiedzający grobowiec korzystają z tego samego, północnego wejścia. Wewnątrz piramidy jeden korytarz prowadzi w dół, do nie dokończonej komory grobowej, drugi wznosi się w górę, do leżącej w samym środku monumentu komory króla. Z tym samym przejściem łączy się korytarz wiodący do innego nie dokończonego pomieszczenia zwanego komorą królowej, za którą ciągnie się wąskie, odkryte w kwietniu 1993 roku przejście zakończone niewielkimi drzwiami.

Piramidy po 4500 latach

XIX-wieczni astronomowie brytyjscy twierdzili, że miały one być obserwatoriami astronomicznymi lub zegarami słonecznymi. Inni badacze piramid sądzą, że są one dziełem "Boskiego Geometry" i zawierają informacje dotyczące daty powtórnego przybycia Chrystusa, lub nawet że wznieśli je przybysze z kosmosu.

Jeszcze inna teoria głosi, że piramidy wytwarzają pole magnetyczne, dzięki któremu rzeczy w nich umieszczone nie psują się, a człowiek przesiadujący w piramidzie morze się zregenerować.

Te wszystkie teorie, pokazują nam, jak niesamowitymi budowlami są egipskie piramidy. Zawsze – do końca swego istnienia będą fascynować ludzi.

Twoja wyszukiwarka